سی و یک شب

یک ضرب المثل معروفی وجود دارد به این مضمون که «کار نیکو کردن از پر کردن است»
اگر چه این مثل مصداق همان راه حل بدیهی است که در گذشته به آن اشاره کردم،‌اما حداقل امروز در بسیاری از جهات و در بسیاری از کشورها، این گونه به مساله نگاه نمی کنند.به طور نمونه در ژاپن و فرانسه ساعت کار هفتگی را به 35 ساعت کاهش داده اند.
حتی در دین ما هم وقتی ملاک برتری تقوا معرفی می شود و یا آن روایاتی که یک ساعت تفکر را از ساعت ها عبادت برتر می دانند هم ، روی این نکته تاکید دارند که نمی شود پرکاری صرف را چاره گشا دانست.
دوستانی که با مباحث مدیریتی آشنایی داشته باشند حتما گوششان به دو واژه کارآیی(efficiency) و اثربخشی(effectiveness) خورده است. کارآیی که یکی از بهترین تعابیر در مورد آن ،‌درست انجام دادن کار است، نقطه آمال و آرزویی بود که در سالیان نه چندان گذشته هر سازمانی به دنبال آن تکاپو می کرد.اما امروزه دیگر رنگ و بوی سابق را ندارد و همه به دنبال اثر بخشی؛ یا همان انجام کار درست هستند.
مثال متداولش همان سه کارگر لوله کش هستند که اولی زمین را می کند و دومی لوله را کار می گذاشت و سومی هم زمین را پر می کرد.یک روز که از قضا کارگر دوم سر کار نیامد،‌دو کارگر دیگر به بهترین نحو وظیفه شان را انجام دادند؛ یعنی اولی زمین را می کند و دومی آن را پر می کرد.اما این اوج کارآیی هیچ نتیجه ای نداشت و لوله ای کشیده نمی شد و حتی خستگی و هزینه هم به همراه داشت.
اگر چه ما امروز شاخص های مفید کاری مان در نقطه مطلوبی قرار ندارد ولی از آن مهم تر ضعفمان در حوزه تصمیم گیری است.تا وقتی نتوانیم تشخیص دهیم که چه کاری درست است و برای آن برنامه ریزی نکنیم، همت و کار مضاعف نمی تواند چندان گره ای از کار ما بگشاید.
مثال دم دستی اش برچیده شدن پایه های نیمه کاره مونوریل در تهران هست که هزینه های بسیاری برای آن شد.
احساس یاس و سرخوردگی و تبعات و هزینه های ناشی از پرکاری را هم اگر لحاظ کنید ،‌نتیجه چندان خوشایندی حاصل نمی شود.
در این اقتصاد و سیاست و فرهنگی که همه جایش حکومتی و دولتی است ،‌اگر بنا بر درست تصمیم گرفتن باشد، چه کسی مقدم تر از دولت و حکومت؟