سفارش تبلیغ
صبا ویژن

91/5/25
3:52 عصر

عیش موقت

بدست روح اله ریاضی در دسته

ناگفته پیداست که حذف رقیب از ساختار رسمی قدرت حلاوت و شیرینی بسیاری برای طالبان قدرت دارد.اما نکته ای که معمولا از آن غفلت می شود آن است که قدرت را نمی توان در پست و مقام و قدرت و اختیار رسمی خلاصه کرد.

اگر بنا بر تعریف  نسبتا همگانی ،قدرت را به معنای نفوذ بدانیم، نمی توانیم این نفوذ را فقط و فقط در چارچوب سمت های رسمی و قانونی تعریف کنیم.اگر چه آنان که عنوان و مقامی دارند به پشتوانه همان جایگاه شان امکان تصمیم گیری و اعمال قدرت را به دست می آورند ،ولی نفوذ در تصمیم ها و از آن مهم تر پذیرش و مقبولیت تصمیم در بین مردم و اجراکنندگان آن ، به چیزی بیشتر از «قانون حکم می کند» ، احتیاج دارد.

این جاست که پدیده ای به نام قدرت غیررسمی شکل می گیرد که پشتوانه اش عواملی به جز قانون و پدیده های رسمی است. در حقیقت قدرت غیررسمی شکل ناب تری از نفوذ را به نمایش می گذارد و درضمن، محدودیت ها و پاسخ گویی های قدرت رسمی را نیز ندارد.

مثلا یک مسئول نمی تواند در حالی که در حیطه مسئولیت اش از عدالت خبری نیست، ادعای عدالت ورزی کند ولی آن دیگری حتی اگر 30 سال هم در پست و سمتی بوده باشد و ذره ای هم در جهت عدالت قدم برنداشته باشد، پس از مدتی که از قدرت رسمی کناره گیری کرد و چه بهتر که به زور به کناری رانده شده باشد، سخن اش از عدالت حتی اگر به کام مخاطبانش ننشیند، ولی برایشان تلخ نیز نخواهد بود و مورد انتقاد قرار نمی گیرد.

با این حساب، خطای استراتژیک بس بزرگی است که قدرت را در قدرت رسمی خلاصه کنیم و آن را هم به افراد خاصی محدود سازیم و دیگران را به زور و تهمت و آشوب و بی فرهنگی هایی که در جامعه امروز ما متداول شده است، به حاشیه برانیم.

چرا که با این کار مهم ترین لطف را به رقبای مان کرده ایم.آن ها را در جایگاهی قرار دادیم که محدودیت های جایگاه رسمی را ندارند و می توانند با فراغ بال بیشتری به فعالیت و سخن وری بپردازند و از آن طرف، اگر افراد توانمندی باشند، خواهند توانست برای خودشان قدرت و نفوذی فراهم کنند که دیگر از دایره نظارت و کنترل ما خارج خواهد بود.برای همین است که اهل اندیشه به جای حذف رقبایشان معمولا با اعطای سمت های صوری و با حداقل اختیار رسمی از افتادن آنها در مسیر قدرت غیر رسمی و از کنترل خارج شدنشان جلوگیری می کنند و در زمان مقتضی می توانند کاسه و کوزه ها را سر همان دست و پا بستگان قدرت رسمی بشکنند.یعنی همان کاری که مامون عباسی که به تعبیری زیرک ترین خلفای در زمان معصومین بود با امام رضا (ع) کرد.

استراتژی که از آن مناظره شوم آغاز شد و در کوتاه مدت ثمراتی هم برای برخی افراد داشت ، اگر چه تا به امروز هنوز هم ادامه دارد و در سخنرانی آقای ناطق در حرم رضوی شمه ای از آن را مشاهده کردیم، ولی چنان لطفی به همین افراد کرد که الان محبوبیتی به دست آورده اند که در قیاس محبوبیت شان در انتخابات هایی که شرکت کرده بودند، ریشه ای تر و حقیقی تر شده و یکی از کسانی که سه سال است مدام او را یکی از سران ف... معرفی می کنند، رای دادنش در روستایی حاشیه ای از بسیاری از اخبار انتخابات ، برای خود همان حذف کنندگان، مهم تر جلوه می کند.